乾隆《御制河源诗》（转）

(ᡥᡡᠸᠠᠩ ᡥᠣ ᠪᡳᡵᠠᡳ ᠰᡝᡴᡳᠶᡝᠨ)

(hūwang ho birai sekiyen)

康熙四十三年，清圣祖命舒兰，拉锡穷黄河之源。乾隆四十七年，清高宗复命阿弥达祭告河神，探黄河真源。根据阿弥达所奏河源情况，清高宗作此《御制河源诗》。

http://s15/middle/7cf2f4edtc2907bd8dabe&690ᡥᠣ ᠪᡳᡵ&#617" TITLE="乾隆《御制河源诗》(ᡥᡡᠸᠠᠩ ᡥᠣ ᠪᡳᡵ&#617" />

御制河源诗 hūwang ho birai sekiyen

微岳曰有五 daci colhon sunja sehe bime,

微渎曰有四 dade bihen duin seme ulahabi.

四渎河居一 damu hūwang ho bira emu bilten ofi,

宏功赞天地 da gungge abka na de aisilahabi.

金堤护九曲 enteke akdun dalan uyun mudangga bekarmaha bime,

迩年每有事 ere udu aniya kemuni baita bihebi.

瓠子计已竭 erei weilen hū dzy ho bira be sibure gese ofi,

灵源致虔祭 ede ferguwecuke sekiyen de gingguleme wecebuhebi.

因遣侍卫往 uttu ofi hiya be unggifi,

穷源命必至 urunakū sekiyen de isinakini seme baihanabuha.

归来新图呈 uthai marifi ice nirugan be ibebure jakade,

旧图称未备 udu ba fe nirugan de acanarakū ohobi.

旧云星宿海 onggolo odon noor omo sehengge,

便即河源是 omo uthai birai sekiyen inu sehebi.

蒙古语鄂敦 odon serengge monggo gisun,

鄂敦星宿谓 oro usiha be odon sembi.

此固非差讹 ere udu tašaraha ba akū bicibe,

然河其南寄 erei birai sekiyen kemuni julergi ergide bi.

因更向西行 ereci geli wargi ergide baici,

溯洄川益邃 ele mudangga bime šumin oho bi.

色赤作黄金 aisin i bocoi gese suwayan ofi,

别流无敢厕 aldangga eyen umai suwaliyaganjahakūbi.

询以蒙古名 ai monggo gebu seme fonjici,

曰阿勒坦郭勒 altan gool seme gebulehebi.

阿勒坦谓黄金 ede altan oci uthai aisin,

郭勒则河义 ere gool sere gisun bira sehebi.

更西得巨石 erei wargi ergide amba wehe bifi,

询蒙古名字 emgeri fonjici inu monggo gebu bihebi.

阿勒坦噶达素 altan gadasu seme gebulehengge,

北极星名意 amargi i hadaha usiha de duibulehebi.

司水见道经 amba muke be dahangge doose nomun de acahaofi,

不约古今契 absiferguwecukejulgeteishundeacahabi.

再上则赤壁 erei dergi ekiyen de biyooran ekcin bifi,

壁端天池积 ekcin i dele abkai bilten gese omo bi.

酾泉作金色 ere šeri suwayan muke fusihūn eyeme,

真源信无二 ereni teni yargiyan sekiyen be bahafi saha.

山土胥金色 ubai alin i boihon gemu suwayan ofi,

更无林木翳 umai moo i bujan banjihakūbi.

东南流折北 utala eyen dergi julergi ci amargi baru mudalifi,

屈注三百里 urkuji ilan tanggū ba be šurdehebi.

穿星宿海东 dergi baru odon noor be fondolore jakade,

色微淡以易 dendefi boco majige nitan ome kūbulikabi.

东至贵德堡 deserepi wasihūn ici gui de pu de isinafi.

遂作纯黄色 den boljon fuhali suwayan boco ohobi.

向称星宿源 erei onggolo odon noor be sekiyen sehe be kimcici,

亦未大差致 ede inu hon fikatala tašaraha calabuhakūbi.

集林云有人 ereci ji lin bithede niyalma bi sehengge,

见妇浣纱异 emlihehececeoburobesabuhasembi.

张骞支机石 tuttu jang kiyan i gajiha tehe i wehe oci,

更述荆楚记turgun be ging cu gi bithede tucibuhebi.

或到星宿海 tulbime bodome odon noor de isinaha turgunde,

傅会传奇伪 tubaci ishunde ulanduhai ele dalihūn ohobi.

统天一所生 abka i emu de banjirengge de dalibufi,

轩图旨早示 arbun jijungge nomon de jorin tucibuhebi.

考订志其详 aname yargiyalafi terei narhūn be ejeme,

惟吁安澜赐 aniyadari boljon elhe ojoro be baire be kicembi.

转自锡伯人论坛，原帖由余少平据《满学研究》第三辑上传。略作修改，增加圈点满文。