SARA SHAN HKAWM LAI WA AI LAM

HPUNG LAHKAWWNG

DAW 1-2

《司拉山之路》第二部1-2章（景颇文 连载）

 

SARA SHAN HKAWM LAI WA AI LAM

HPUNG LAHKAWNG

 

KONGSHAN SARA SHAN

1, Kongshan Jawng Hpaw Hpang Wa Ai Lam

   Nga Wula hkum kaw kap nga ai hkumpup ni hpe, lamu marang e htu gashin kau ai hpang Jigrong ni e grau ka-wua shatsang loi nga ai hte maren sha: Pratdep myit jasat hte Kunghpan sai laili laika ni gaw,  Gumchying Gumsa Du Uphkang Htung tara hpe jahten ga-mawng kau chye nga ai! Dai majaw moi prat na Jinghpaw Wunpawng Du ni gaw,  Maigan amyu ni kaw nna shang sa wa ai, shara magup na Noku Makam lam hte Hpaji ningli yawng hpe, hkap ninghpap gasat nga ma ai. Grau nna, Maigan Shanpraw ni a Noku Makam lam hte Laili Laika ni hpe grau nra nga ma ai!

   Raitimung, No (2) Lang na Mungkan Majan hpang e, Jinghpaw Wunpawng Bum gahtawng hkan e, moi na zawn zim sha nga n-mai mat wa sai. Majan Kaba ten hta, hpyen shang yu ai, law la ai Dap Pru Masha ni gaw, shanhte a Hpyenhking dingsa bu hpun let, shinggan de sa mu yu, sa na yu nna galai shai mat sai Myit Jasat Ningnan ni hte hpawn, tinang buga de bai woi nhtang du wa ma ra ai.

   Shanhten gun nhtang wa ai dai Arawng la ai Shagrau Dazik ni, Gumhpraw Tengka ni, shinggan mungkan na Kunghpan nga sai shiga hte Maumwi ni a majaw gaw, moi zim sha rai nga ai Jinghpaw Wunpawng Bum maling hpe wa jasu jahprang dat masai. Prattup bum maling gata hta duk shamak, myi ti chyip rai asak apart hpe nga shalai kau n-kam sai ramma ni gaw, shinggan de pru sa nna, Jawng lung, Hpyen shang, Hpaga ga rai, ga-mawng pru mat wa nga ai Hka hpunglang kaba gaw, Majan Kaba ngut sai hpang na Jinghpaw Wunpawng ginra ting hpe wa ahtu hkra dat sai rai nga ai.

   Dai lam ni hpe mu lu ai majaw, myi loi shawng hpaw sai Jinghpaw Wunpawng Du nkau ni gaw: “Tinang a Ginra gata hta jawng n hpaw la lu ai rai yang, gashu gasha ni Maigan Ga de Jawng lung sa mat ma na lam hpe pat shingdang lu na nrai!” nga nna myit galai shai wa masai.

   Bangta Duwa Lahpai Seng Naw-hkam gaw, Miwa Mungdan gata hta Jinghpaw Laika Jawng n-hpaw n-mai sai nga, shawng myit dum hprang wa sai Du langai mi nan rai nga ai.

   1920 Ning shawn hpang ten kaw nna, Hkristan Noku Hpung ni gaw Miwa Mungdan jarit makau na Jinghpaw Wunpawng bumga de gahte shang wa masai. Ramma ni hpe Jinghpaw Mung de laika sa sharin la na matu shawng saw shaga la ma ai. Raitimung, Miwa Ga hta nan Jawng wa hpaw lu na matu gaw: Mungdan Jarit, Ja Gumhpraw hte Sara zawn re lam amyu myu a majaw n mai shabyin nga ai. Hpung Sara ni Shaning（20) ning chyan grai shakut lai wa ai hpang raitim, Tara-hkaw Sara langai lakawng daram hte Lungshon, Ruili jarit hkan na Jinghpaw Wunpawng bum gahtawng nkau hta, yat yat sha Hkristan Hpung shang masha ni shalaw la lu wa ma ai.

   Dai aten hta, Jinghpaw Laika Jawng hpe hpaw mayu ai rai yang, Jinghpaw Mung na Hkristan Hpung hpe n machyu yang byin mai na nrai nga ai.

   1946 Ning Shataman 12 htum wa maga de, Bangta Duwa Seng Naw-hkam hte Sara Dashi Shan-lum gaw Hpung shang masha nkau ni hte rau, Loije Hkrismat Poi sa shang lawm ma ai.

   Dai Hkrismat Poi ten hta, Duwa Seng Naw-hkam hte Sara Dashi Shan-lum gaw Sara Dinrin Naw a nta hta, Shanhpraw Sara Ingland hte sa hkrum shaga ang ma ai. Dai aten hta Sara Ingland gaw Manmaw Ginwang na Hpung-Up kaba rai nga ai.

“Nanhte a ma ni hpe Loije maga de Jawng sa lung shangun yang mai na, ndai prat hta laika hpaji nchye ai rai yang prat grai hpanghkrat mat na sai! Nanhte a ma ni a matu lam kaja hpaw ya ra nga ma ai lu…….”nga nna, Sara Ingland gaw Bangta Duwa hpe hkap shachyen shaga nga ai. Bangta Duwa Seng Naw-hkam gaw Lungjun Ga hta ga shaga lu ai Du Langai mi re ai lam hpe Sara Ingland chye nga ai majaw, Miwa Ga na ramma ni hpe Jawng sa shalun ai lam hta, n-gun jo lawm na matu ga tsun hpaw dat wu ai.

“Sara kaba e, anhten ndai lang na Hkrismat Poi sa shang lawm let, nanhte kaw Jawng Sara langai sa hpyi na matu maw nga ga ai! Anhten kaw Jawng hpaw na matu hkyen lajang nga ga ai, nanhte Hpung Kanu Kawa ni kaw Jawng Sara tam garum jo na matu kam da ga ai law!” nga nna Bangta Duwa tsun wu ai. Shi gaw Hpung na ni Tara hkaw na matu sha raitum, Jawng hpaw na lam hta gara hku mi rairai, n-gun jo na hpe kam ai.

Miwa hkran de Jawng wa hpaw lu na matu ra sharawng nga ai shaning nkau mi rai nga sai Sara Ingland gaw, Duwa Seng Naw-hkam tsun ai lam hpe grai gabu let myit hkrum lawm nga ai: “Nanhte Jawng hpaw na lam hta anhte dang lu ai daram madi shadaw na! Nanhte nhtang wa nna, Jawng gawgap na shara hte Jawng nta ni wa hkyen lajang da manu. Sara tam ya na matu gaw Sara Din-rin lit la wu ga, Jawng Sara a Shabrai gaw nye a shabrai hta na Htamshi Alu Lap (30) jo na n ngai!”

Dai shani hta shanhte gaw 1947 Ning Shataman 6 daram hta Jawng hpe hpaw hpang lu na matu chyawm jahkrup da ma ai.

Duwa Seng Naw-hkam hte Sara Dashi Shan-lum ni wa mat ai hpang, Sara Dinrin Naw gaw Maran La-shan hpe Miwa hkran de Jawng Sara sa galaw shangun yang htuk na re lam Sara Ingland hpe shachyen dan ai majaw, Panghuk de laika shana jo dai ai.

Duwa Seng Naw-hkam hte Sara Shanl-um yan mung, Miwa hkran de nhtang du wa ai hte shanhte a makau grup yin na Du Salang ni hte Hpung Salang ni hpe shaga la nna, Jawng hpaw hpang wa na matu chyawm woi bawngban wa manu ai.

Shanhte gaw shara law law hpe kan maram yu ngut ai hpang, Laihpu Hka hkakau na shara langai hpe lu lata la ma ai.

Dai shara gaw:

1.Shara dai gaw Lahpai Lungjun shara nre ai hte, Lahtaw Dashi ginra mung nrai nga ai. Yinhpan Palawng (De Ang) ni a shara hta ang nga ai.

2.Shara dai Janghong Gat lam hta ang nga let, Jarit hte nau wa ntsan nga ai rai nna grup yin bum gahtawang na shawa masha ni gat sa let shang manu nga ai hta n-ga, Loije hkran na Hpung Sara ni sa yu gawan na matu mung manu nga ai.

3.Shara dai hta, Naham （Garai nhpaw nhkai yu shi ai Hkauna） mung grai law nga ai majaw, Gahtawng Ningnan langai de shalat la na matu shara grai manu nga nga ai.

Dai shara hta Jawng hpaw lu na matu, masha nkau hpe law law lang Yinhpan Du Ai-jing hpang de shangun dat yu ai raitim, mahtai hkrak nlu hkraw nga ai. Dai majaw Duwa Seng Naw-hkam gaw Bangta na shi a Salang Baw-mung Yesu Tang hte masha nkau hpe woi rai, Sara Dashi Shan-lum hte rau, Yinhpan Ai-jing nta de Miwa Go-nyen sa sa ai mying hku nna shang sa wa ma ai. Shanhte hte rau kumhpa shingnoi Lit hkan gun sa wa ai Haw Tu a Madujan Zahkung Roi (Mying hkawt gaw: Yaw Yin ) gaw Ai Jing hpe sa sak jo na matu grai kaba tsawm ai La-ngu Si pa mi hpe shi a Lit shing-noi ntsa hta Magap shatai nna gun sa wa ai.

“Anhte a lamuga grai law nga ga ai raitim, anhte Lahpai Lungjun shara hta Jawng hpaw ai rai yang Lahtaw Dashi ni gaw shanhte a ma gasha ni hpe nkam sa lung shangun ma ai；dai hte maren sha Lahtaw Dashi ni a ginra hta Jawng hpaw na rai yang, Lahpai ni mung tinang a gashu gasha ni hpe nkam sa lung shangun nga ma ai! Dai majaw nang kaw garum sa hpyi na matu sa wa ga ai law! ” nga nna Duwa Seng Naw-hkam gaw De-ang Duwa Ai Jing hpe tsun wu ai. “Lamawa Jawng hpaw lu ai hpang, Gahtawng byin tai wa ai shani gaw, nang hpe Go-nyen Ba-pa wa sak jo mu ga!”

Yinhpan Bugan Ai Jing gaw Duwa Seng Naw-hkam tsun ai lam hpe chye na myit hkrang dat sai rai nna, Haw Tu-jan Zahkung Roi gun sa ai Lit shingnoi ntsa na La-ngu Si pa kaba hpe, shi ta lahkawng hte sa hta la nhtawm, shia Hpara Rap shawng e wa hpai Daw jau da nu ai. Dai gaw shi myit hkrum sai majaw, kumhpa hkap la ya sai lachyum rai nga ai.

Ai Jin gaw Jawng hpaw na matu myithkrum gasadi jo ai hta lai nna, shi a Hkauna Dang (4) hpe garan jo let, De-ang Gahtang na shawa masha ni hpe mung Jawng gawgap na matu Kawa nkau ni hpe garum jo shangun wu ai .

1947 Ning Shataman 6 nhtoi 21 ya shani hta, Bangta Duwa Seng Naw-hkam hte Tara-hkaw Sara Dashi Shan-lum ni gaw Loije Sara Dinrin Naw a nta kaw nna, Jawng Sara wa galaw na Maran La-shan hte shi a Madujan Lahtaw Ja-bok hpe sa tau la ma ai.

Sara Dinrin Naw mung shanhte hte rau, dai aten hta ga hkyeng gaman sha naw rai nga ai kawng hta, Jawng ningnan gaw gap da sai shara de du sa wa ai.

Shanhte du ai dai shana hta, grum yin bum gahtawng hkan na du yu hkrat wa ai shawa masha nkau ni hte rau, Jawng hpawhpang na Kyuhpyi Hpawng galaw ma ai.

Gahtawng rai nnga ai shara hta Jawng hpaw la na rai nna, Kyuhpyi Hpawng hpaw na shawng e, laklai ai ladat hku nna Jawng hpe Mying shawng Shamying la ra ma ai. Jawng Mying shawng lu shamying la ai hpang e she Gahtawng Mying hpe bai mai shatai la na ma ai!

Dai shana hta sa du dung nga ai masha ni kaw nna, gadai mung gadai tinang ra sharawng ai mying hpe shamying la let, Maisau hkyep gaji hta laika ka nna gayawp gumdin ngut ai hpang, dai laika gumdin ni hpe gayau kau nna Linban laingai hta bang da ma ai. Hpung-Up Sara Dinrin Naw Kyuhpyi Shachyoi Shapra ngut ai hpang, De-ang Bugan Ai-jin hpe lata la shangun ai shaloi, Kongshan nga ka da ai maisau hkyep hpe mu hpaw hti ma ai. Dai laika gaw Maran La-shan Shamying da ai Mying rai nga ai.

Kongshan ngu nna shamying ai lachyum hpe, Maran La-shan yawng hpe jasan dan wu ai gaw: “Mana shawng-shana hta ngai yupmang langai mi mu nngai: Dai yupmang hta, palawng hpraw hpun da ai masha lahkawng gaw ngai hkawm sa wa ai lam shawng e dung nga ma ai. Ngai hpe hkap mu ai hte ngai hpe hkap shaga nna shan hte rau dung shangun ma ai. Dai hpang masha langai mi gaw shi manang wa hpe ta hte madun nna: “Shi gaw Yaw Han, ngai gaw Yaw Ba, nang gaw Yaw Na! Anhte marai Masum a Mying hta Yaw nga lawm ai hkrai rai nga ga ai.” nga nna hkap tsun shaga ma ai. Ngai yup hprang wa ai hpang dai yupmang na lachyum hpe nhtai la lu nngai, miyat anhte ndai shara hpe Mying shamying na lam chyawm bawngban wa ai shaloi sha, dai Yupmang a lachyum hpe lu htai la n-ngai.”

“Ndai shara hta Tara shawng wa hkaw tsun ai wa gaw Sara Dashi Shan-lum, Jawng Sara shawng wa galaw na Nye a Mying gaw Maran La-shan, an lahkawang a mying hta Shan lawm nga sai rai nna, ndai shara hpe mung Shan mgu Shamying shalawm la ai rai yang, Masum Raitim Langai re ai lachyum pru na ra ai! Ngu nna lu myit shapro dat ai. Ndai shara gaw kawng gasha re majaw, Kongshan ngu nna shamying ai re.” nga nna Maran La-shan tsun jasan dan wu ai.

Hpung-Up Sara Dirin Naw kawa nna, Kongshan ngu ai mying hpe Kyuhpyi Ap-nawng let Karai Wa hpe shakawn shagrau wu ai:  “Madu Yesu Hkristu ra sharawng nna lata da sai Kongshan Jawng hte Kongshan Gahtawng gaw, law la ai Jinghpaw Wunpawng gahtawng ni hta na grau gaji ai mahtang nrai nga u ga! Ndai shara kaw nna Myu hte Hpung a Lam woi Ningshawng ni, law law shalat pru wa lu u ga law!”

Jawng Ningnan gGahtawng Ningnan re majaw gaw, Jinghpaw Wunpawng Myusha ting na Kongshan mare hpe Kasi kaja Donghkon langai mi shatai lu na matu, dai shana na zuphpawng hta lawu na tara nkau mi hpe chyawm dodan da ma ai:

1.     Jawng kawng hta Gahtawng n shatai na.

2.     Kongshan Gahtawng de sa htawt nga na ni gaw Hkristan Hpung Shang masha hta lai nna, kaga Ya-hpyen Kani nlu ai ni hte Lagu lagut nre ai ni sha nga shangun na.

3.     Hpung shang Htinggaw raitim, dai htinggaw gata hta Ya-hpyen Kani rai n-gabai kau lu ai Dingla Gumgai naw nga nga ai ni hpe gaw Lawu Gahtawng rai nga ai Laihpu Gahtawng kaw shawng sa nga shangun nna, hpang e aten hpe yu nna Kongshan Lahta Gahtawng de bai htawt lung wa shangun na.

Jawng hpaw hpang ai dai shana hta sa du dung lawm ai masha nkau ni a mying gaw:

Hpung-Up Sara Dinrin Naw, Tara-hkaw Sara Dashi Shan-lum, Jawng Sara Maran La-shan, Bangta Duwa Seng Naw-hkam, Bangta Salang Sumlut Yusu Tang, Kangloi Dawshi Miwa, Mwihaw Hkyau-di (num), Kawnggo La-ja, Hulam Hpau-ti, Hkamhpai Gam, Mwihaw Nawng-seng, Haw Tu-jan Zahkung Roi (num) ni rai ma ai.

(Kongshan Jawng hpaw shalat la na matu, grai shakut lai wa sai masha nkau ni a mying jahpan hpe, ndai shara hta nhkum ntsup ai lam nga yang nga na. Lahta de mying lawm nga sai ni law malawng gaw, Kongshan Jawng Shabyin Shatai Ninghtan Hpung hta shakut lai wa sai Du Gyi Salang ni rai nga ma ai.)

Dai hpang shani kaw nna, Maran La-shan gaw Kongshan Jawng hta shi a Jawngma ni hpe laika sharing hpang wa nu ai. Dai shani shi a Jawngma ni gaw marai (7) sha lawm nga ma ai. Shanhte ni gaw: Haw Lum, Hpaushwi Gam, Dawshi Gam, Dashi Naw-hkum, Tangbau Tu, Bau Htawng-hkong, Haw Se (num).

Dai shani kaw nna, Maran La-shan gaw shi a Jawng Sara Prat de hkawm shang mat wa sai rai nna, shi hpe Sara Shan nga nna shaga hpang wa manu ai. Hpang e Prat Labau Lam amyu myu a jaw e, Sara Shan ngu ai Mying mahtang, shi a n-galai kau lu ai Mying byin tai mat sai rai nna, shia Maran La-shan nga ai Mying Madung hpe nchye ai masha grau law mat sai rai.

 

 

2. Jinghpaw Wunpawng Hpun Gaji A Yupmang

 

Damlada ai Lungshon (Nshawn) Pa, Pa ga-ang hku nna lwi di mat wa ai Namwan Hka hpe Sam Amyu ni a ga hku Jan Hka nga nna shamying da ma ai rai nna, Lungshon hpe gaw Jan Mung nga ai lachyum hte Mung Wan nga ma ai. Pa Layang Ga hta Sam Amyu ni hte De-ang (Palawng) Amyu ni shanu nga ma ai. Shanhte hpe dai aten hta Uphkang nga ai Sam Htusi-Du (Sawbwa) gaw 1935 Ning ten hta Lungshon Shenfusi (Ginwang-Up Atsang rai nga ai, moi prat na Miwa Du Mying) Hkring Htawng Dagro la ai, Masat (28) Lang na Shenfusi Do Yung-an rai nga ai.

Lungshon Pa grup yin na shagawng bum ga hta, law la ai Jinghpaw Wunpawng Myusha ni shanu nga ma ai. Raitimung, Mau Tse-tung a Jan shingkang ndai Jan Mung de ga rai nhtoi du wa lu ai Shawng na Prat hta gaw, shanhte hpe gadai mung hkrak sha rai n mu mada ai daram naw rai nga ai. “Ndai Amyu ni gaw gara kaw nna? Gara aten Shaning kaw nna sa nga nga masai kun?” ngu ai lam hpe, gadai mung hkrak nan nchye htai jasan dan ai hta n-ga, shanhte a Amyu Mying hpe mung hkrak sha nchye nga ma ai!

Miwa ni shanhte hpe Shanhtu (Bumbaw) nga shaga ma ai gaw, shanhte Bum shagawng kaw law nga ma ai majaw re kun?

Sam ni shanhte hpe Hang (Matse Amyu) nga shamying ma ai lachyum gaw, shanhte nau wa matse shalai ai majaw re kun?

Ingalik ni Jinghpaw Wunpawng Amyu ni hte shawng hkrum shaga hkat ai shara Gahkyeng hpe, Inglik ni nchye nna Kachin nga Amyu Mying re ai zawn shadu kau nna Amyu Mying hku shamying kau ya ai ma majaw, Myen Amyu ni mung Kachin nga nna hkan shaga lawm  masai rai nga ai.

Lungshon Pa Ga na Sam Amyu hte De-ang Amyu ni hta Htam Mi grau law nga ai Jinghpaw Wunpawng Amyu ni gaw, Bum Ga hta law law shanu nga ma ai. Jinghpaw Wunpawng Myusha ni gaw tinang hkrai Uphkang da ai Langai Hkrai re ai shara nnga ai majaw, Sam Htusi-Du ni gaw Jinghpaw Bumga hpe Kumla hku nna sha Uphkang nga ma ai. Sam Htusi-Du ni Miwa hte Sinna Ga na Shanpraw Myimut ni hpe ninghkap ra na aten ni hta, shing nrai shanhte a kun dinghku gata na Du Ahkaw Ahkang gashun hkat ai Mahkang lam hta ra gadawn wa ai aten ni hta sha nrai yang, Jinghpaw Wunpawng Du ni hpe hpa n-shatsan nga ma ai. Jinghpaw Wunpawng Myusha ni hpe hpa Kang n lahkawn ai hta lai nna, n-Up,  n-yu, n-sharin, n-gawn ai Uphkang Ladat hte Jinghpaw Wunpawng Myusha ni hpe kam ai hku nga, chye ai hku pra shangun nga ma ai.

Sam Amyu ni a Nga Dumsu wuhpung ni hpe makawp ra ai majaw, Jinghpaw Wunpawng Du ni hpe shalyen la chye nga ma ai. Jinghpaw Bumga hte ni gahtep ai Sam gahtawng nkau ni hpe gaw Jinghpaw Wunpawng Du ni hpe Mam lahkawn sha na Ahkaw Ahkang jo da ma ai. Dai lam hpe Jinghpaw Wunpawng Du ni a yu jut hku rai yang: Jinghpaw Bumga na Maling namlap namhpun ni, Yi-nam Marang ten hta Sam Pa de ru hkrat wa ai majaw sha Sam Pa na hkauna namhpun rawng nna kaja ai! Dai majaw, Sam Pa na Mam sa lahkawn sha ai lam hpe Wui-gyaw Hkawn (Hka Hkrat Kang) nga nna shamying la nga ma ai.

Jinghpaw Wunpawng Amyu ni mi gaw Sam Du ni a Upkang lam hte hpa nseng hkat nga ma ai raitim, dai Bauhtu Kang (Hka Hkrat Kang mung ngu ai) hpe, Sam Pa kaw nna lahkawn sha ra ma ai majaw, shanhte nga ai bum gahtawng hte man yawng ang let Hka lwi hkrat ang ai Sam Pa hpe tinang a Shaku hku yu masat da nna, Sam Du ni hte kyithkai la nga ma ai. Dai majaw gaw Sam Pa de man yawng nga ai Jinghpaw Wunpawng bum gahtawng ni hpe, Sam Du ni gaw shahte hte seng hkat sai shara hku masat la nga ma ai. Bangta, Mungshu Bum ni gaw Lungshon (Nshawn) Pa de man yawng nga ai rai nna, 1957 Ning a shawng e gaw Lungshon Ginwang kaw shalawm da nga ma ai. Uphkang Lam gaw Mying hku nna sha rai nga let, Jinghpaw Wunpawng Amyu ni hpe hpa yu lajang ai lam nnga ma ai.

Raitimung, ndai lang na Lungshon Pa htumpa na Kongshan kaw Sara Shan dum shangoi dat ai Jawng Bau nsen hpe gaw, galoi mung shi a Samhkaw kaw nna nau npru hkawm ai Htusi-Du Do Yung-an a na hta dum jahprang dat ya nu ai!

“Ai Jing, Na a sun makau e Jinghpaw nkau ni hpa bungli kyin bu nga ma ta? Hpamajaw ngai nchye lawm lu ai kun?” nga nna, Htusi-Du Do Yung-an gaw Yinhpan Bugang Ai Jing hpe ga san dat wu ai.

Lungshon Chin de na Sam Htusi-Du a ga hpe lu la ai hte, Ai Jing gaw Kongshan de lawan wan du lung wa nna, Sara Shan hpe wa shana dan nu ai: “Htusi-Du ga shaga jahkrat dat sai re majaw gaw kumhpaw kumhpa loi lajang la nna, Lungshon Chin de Ahkaw Ahkang naw wa hpyi ra na sai!” nga nna hpaji wa jo kau da ai.

Lungshon Samdu Uphkang nga ai shara hta, Jawng hpaw lu na matu gaw, Lamuga Madu teng sha rai nga ai Htusi Duwa kaw Ahkang n wa hpyi la nmai ai lam hpe, Sara Shan gaw Hpung Sara ni hpang de shana dat ai. Jinghpaw Wunpawng Htunghking hku nna Du ni hpe Gumra kumhpa wa jo na matu, Jawn Gumra langai hkyen lajang na matu hpaji jo ai.

1947 Ning na Yi-nam lai mat ai hpang, Sara Shan gaw Kongshan Salang Haw Lum hte Jawngma nkau woi nna, Yinhpan Bugang Ai Jing hte rau Hpung na Alu Gumhpraw hte mari lajang shachyip da ai Jawn-gumra hpe dun rai, Lungshon Chin de Htusi-Du Do Yung-an hpe wa jahkrum na matu lung wa manu ai.

Lungshon Chin na Samhkaw dawdap gata hta, Sara Shan hte Do Yung-an yan hkrum shaga hkat manu ai. Sara Shan kaw nna shanhte ndai lang lung wa ai lam hpe shawng shachyen shana dan ai: “Jawng ningnan hpaw hpang wa ai aten hta, nhkum ntsup ai lam grai naw law nga ai majaw, Du Wa kaw ta gaman wa jahkrum na nhtuk ai majaw mung rai nna, daini she du lung wa ai lam hpe mara ro kau ya rit! Ya daini anhte la lung wa ya ai Jawn-gumra kumhpa hpe hkap la ya nna, hpaw da sai Kongshan Jawng hpe Duwa nang kaw nna Ahkaw Ahkang jo shagrin na hpe myit mada nga ga ai.”

Htusi-Du Do Yung-an gaw Sara Shan ni wa sak jo ai Jawn-gumra hte Jinghpaw Da-nhpye langai mi hpe hkap la let tsun wu ai gaw: “Sara Wa e, na a amyu ni hpe laika hpaji atsawm sharing ya u! Shanhten laika hpaji rai nchye ai majaw, Gumra lagu, Nga gashun, Masha sat sha chye ai ni grai law nga ma ai! Jawng law law hpaw ya ra nga ga ai….” Nga, “Nanhte nhtang wa nna, Jawng atsawm sha wa hpaw mu, hpa ra ai rai yang ngai hpe bai wa shana mu!”

Sara Shan a ning-mu hku rai yang: Htusi-Du Do Yung-an gaw hpa mung n-shayawm njat la ai Uphkang Ladat hte, Du galaw nga ai Sam Du langai mi nan rai nga ai.

Gumra kumhpa jo kau da sai Sara Shan gaw ta gaman nkam nhtang wa mat nga ai, Jinghpaw Wunpawng Du ni kumhpa hkap la ai hpang kumhpa gaji gajaw naw chye nhtang jo ya nga ai nre i? Sam Htusi-Du ni gaw hpaji n-gu nga ma hka! Dai majaw Sara Shan kaw nna: “Duwa nang anhte Kongshan Jawng hpaw na Ahkang jo sai Sakse Kumla shatai na matu, kumhpa langai mi jo dat yang mai na zawn nawn ai. Na a Donghkon Lam mi jo yang mai na kun?” nga nna tsun ai.

“Mai gaw e, ngai jo na rai nga ai!” nga nna, Htusi-Du Do Yung-an gaw Sara Shan Donghkon langai sha hpyi ai lam hpe chye na dat ai majaw myit grai kabu ai hte hkraw sai. “Lawan sa tam la ya mu!” nga nna shi lawu na Salang ni hpe matsun dat wu ai.

Do Yung-an shia ta hte nan Donghkon langai (Mam jut masum re ai Samdu Donghkon ) hpe Sara Shan a ta hta sak jo wu ai. Jinghpaw ni a Jawng hta shia donghkon wa noi da na rai yang, shi a Uphkang lam hpe hkungga ai lam rai nga ai le! Sara Shan zawn rai Gumra kumhpa wa jo nna, Donghkon sha chye hpyi nhtang wa ai Hang ni grau law wa yang chyawm gaw mai na rai nga ai? Samdu Do Yung-an gaw Sara Shan ni hpe shakram nna sa shapro dat wu ai.

Lungshon Htusi Hkaw kaw nna pru mat wa ai hpang, Sara Shan a myit lit loi tsang wa sai: Aten gadun hta Kongshan Jawng hpe Sam hte De-ang (Palawng) Amyu na Du Salang gaji gajaw ni nsa shang shuk shatsang lu na ra ai! Samdu Wa hpa n-shayak ai sha Kongshan Jawng hpe hkap la ai lam hta, grau ahkyak la ai gata lam langai mi gaw: Kongshan Jawng nhpaw shangun ai rai yang Jinghpaw Wunpawng Du ni hte shuk hkat wa na hte, shingdu kaw Maigan Hkristan Hpung ni lawm nga ai Sara Shan hte nkam ahtu hkat nga ai mahtang grau law nga ai.

Sam Htusi Hkaw Wang kaw nna pru wa ai hpang, Sara Shan gaw Jawngma ni hte rau Lungshon Chin Gat de wa hkawm gawan yu ma ai. Dai shani ang ang sha Chin Gat-shani rai nga ai majaw, gat ting hta Jinghpaw masha grai majo nga ma ai. Sam palawng hpraw ai hpe nmu ai hta grau nna Jinghpaw Palawng Chyang ai hpe hkrai mu mada nga sai. Grup yin bumga na Jinghpaw Wunpawng Amyu ni gat sa shang nga ma ai, shahte a buhpun palawng ni achye amya rai let namlaw namlap ni sa dut, Tsa Chyaru ni sa mari lu chyawng nga ma ai.

Pa Layang Ga hta nga ai Sam Amyu ni hte shadawn dat yang, bumga e nga ai Jinghpaw Wunpawng ni gaw grai naw matsan nga ma ai lam hpe hpa mau na shara n-nga ra ai raitim, shara langai mi hta a-kajawng sha dai daram law let matsan dik ai Chyurum Wunpawng Myusha ni hpe wa mu hkrup ai Sara Shan a matu nga yang, grai hkamsha yak la ai! Shi a myit masin salum hta ahtu machyi hkra nga u ai!

Lungshon Chin kaw nna bai nhtang hkawm yu wa ai lam lapran hta, Sara Shan gaw shia myit hpe loi shalan la lu na matu Jawngma ni hpe lam makau na Kawa gasha langai hpe kran la shangun nhtawm, Samdu Wa jo dat ai donghkon hpe shachyo hpai shangun wu ai.

Jawngma ni mung shanhte a Sara Matsun ai hku hkan nna, Sam Htusi Donghkon hpe shawng e gahti galai hpai let hkawm yu wa ma ai. Dai Jawngma ni hpe n-gun shama rai hpai hkawm shangun nga ai donghkon a akyu hpe, shanhte lam gade tsan hkra rai nhkawm sa wa yang mu la manu ai: Dai donghkon hpe hkap mu dat ai Sam Amyu masha ni mahkra, lam makau kaw lahput hput di rai Gadawng Naw-dagup nga let shanhte hpe hkap hkungga jo shalai dat ma ai!

“Yu yu mu! Dai donghkon hpe atsawm sha hpai da mu lu! Ndai gaw Sam Amyu ni anhte hpe hkap Naw-dagup ai shawng ningnan lang rai nga ai lu! Shabrang ni lam atsawm sha hkawm mu!” nga nna, Haw Lum gaw nsen kaba ai hte Matsun nga ai.

Jawngma ni yawng mung kabu gumlawt wa ai hte: “Ndai lang chyawm gaw, anhte a SaraWa kaw nna Samdu a ndo nsa hpe anhte Kongshan de woi htawt yu mat wa sai rai nga ai!” nga nna tsun kabu let dai donghkon hpe grau tsaw hkra chyawm gashun hpai nga masai.

Sara Shan gaw Jawngma ni tsun shaga hkat nga ma ai ga ni hpe madat chyai let hkawm nga ai. Shi a kraw gata hta asan apra rai dum chye nga ai lam langai mi gaw: “Ndai lang lu la ai hkumhkrum langai mi gaw, hpa galaw na raitim Ahkaw Ahkang lu ai wa hpe tam la lu ai rai yang, ahkying aten hte n-gun n-shama ra nga ai! Karai Wa hpe chye sai ni gaw Nat gaji gajaw ni hpe n-tam ra sai hte maren sha, Sam Htusi-Du hpe dantawk tam sai re majaw Sam hte De-ang ni a Bu-hin Bu-gang ni wa shanut na lam hpe n-tsang ra sai!”

Shanhte Lungshon Chin hte gade n tsan ai Kying-yin Gahtawng makau kaw hkawm du wa ma yang, shanhte a shawng e masha wu-nawng ni e lam ga-ang kaw hkap Naw-dagup nga ma ai rai nna, hkawm sa na lam n-hkrang mat sai.

Dai masha hpawng hta na, dingla lahkawng masum hkawm pru wa nna, Sara Shan ni hpe sa shachyen shaga ma ai. Dai Kying-yin Gahtawng gaw, Lungshon Samdu Wa a Lupwa sin lajang ya ai gahtawng rai nga ai. Gahtawng na masha ni tsan tsan kaw nna, Sam Htusi-Du a donghkon hpe hkap mu mada dat ma ai rai nna, Samdu Wa du yu wa ai zawn shadu kau nga ma hka!

Samdu Wa nan nrai tim, Htusi-Du kaw nna nhtang wa ai Manam ni re ai lam hpe chye la ai hpang, Sam Salang ni gaw Sara Shan ni hpe dai gahtawng kaw shang hkring sa la na matu saw lajin la ma ai. Sara Shan gaw Lamu hpe yu yu yang, Jan mung du mat wa sai rai nna, Sam Salang ni saw lajin ai ga hpe madat hkan ya wu ai.

Dai shana hta Sam Salang ni gaw Sara Shan hte Yinhpan Bu-gang Ai Jing ni hpe atsawm akawm rai hkap hkalum daw jaw ma ai. Raitimung, shanhte hkap hkalum daw jaw ai Hang ndai ni gaw Tsa Chyaru nchye lu ai ni she rai nga ma hka? nga nna grai mau ma ai!

Shana ningsin sin mat ai hpang, Sara Shan gaw Jinghpaw Htawng Ka ka nga ai Chying-bau nsen ni hpe na lu ai. Dai Ginhtawng ten hta Htusi-Du Dingla a lupwa galaw shachyo ai Gahtawng hta, bungli sa galaw lawm ai Bangwa bumga na Jinghpaw Wunpawng masha ni grai law nga ma ai. Sara Shan Chying-bau nsen ngoi ai de sa wa yu yang, dai shara hta Jinghpaw Wunpawng masha ni Htawng Ka ka pyaw nga ma ai!

Sam gahtawng she rai yang wa me, shana e Jinghpaw ni hkrai hkrai shanhte tinang a poi zawn zawn ka manawt pyaw nga ma hka! “Anhte a Jiwoi jiwa prat kaw nna, anhte amyu ni gaw majan awng ai aten hta mi rai rai, masha si ai aten hta mi rai rai, ndai zawn shangwi shapyaw let gasat gala yu hkrat wa ai Amyu Langai mi nan rai nga ai le!” nga nna Sara Shan galoi mung Jinghpaw Wunpawng Chying-bau nsen ni hpe grai na ra nga ai. Shi shanhte hpang de du sa wa nna, sa shachyen shaga dat yu yang:

“Nang de lawan sa wa yu marit law, Kala Sara langai mi sa wa ra ai!” nga nna, La langai mi nsen grai kaba hkra jahtau garu dat wu ai.

“Ngai Kala amyu nrai, ngai mung nanhte hte maren sha Jinghpaw masha rai nga ai.” nga nna, Sara Shan gaw shanhte hpe shachyen dan wu ai.

“Lawan sa madat yu mu law, Kala Wa ndai Jinghpaw ga pyi chye shaga nga ai law!!” nga nna grau kaba ai nsen hte, Jahtum e shanhte yawng Sara Shan hpe grai hkap kabu hkalum la ma ai.

Sara Shan gaw makau kaw tsap nga nna, shanhte Htawng Ka ka ai hpe sa yu chyai nga ai: Wan mang langai hpe ka shinggrup nga ma ai shanhte ni gaw, shanhte a buhpu palawng ni achye amya re lam ni hpe ndum ai sha, myit ngwi myit pyaw ai hte ka manawt nga ma ai; Mahkawn nsen ni hpe madat yu dat yang, shanhte gaw kawsi hpang-gara ai lam ni yawng hpe malap nga ma ai! Shanhte a n-gun ja la ai Lagaw lahpan shakrin ni hte Htawng Ka lahkrip ra ra rai, lamuga hpe hkindit shamawng sharawt dat ai numhpu ni gaw Sara Shan a myi prwi hpe ing gabret shangun wa u ai.

Shawoi ten hta grai madat pyaw la ai Jinghpaw Wunpawng Htawng Ka nsen ni wa, dai shana hta, Sara Shan a na hta n-pyaw mat nga sai! Shani ten hta Lungshon Chin na Jinghpaw Wunpawng ni a matsan shing-ran ni hpe bai myit dum wa ai majaw rai kun? Shia Arawng la ai Myutso Myit hpe jahten sharun kau ma na daram, dai shana gaw shi hpe zing-ri nga sai.

“Ngai tsora dik ai Chyurum hpunau ni e, nlu ai hta nchye ai gaw grau matsan nga ai. Myit masin si mat ai gaw, masha hkum si ai hta grau yawn hpa rai nga ai! nga ai Gamalai hpe gaw chye nga mit ni? Nye a n lu let n chye ai hpunau ni e, anhte gaw ndai mungkan ntsa hta matsan dik ai Amyu Langai mi rai nga a dawng?” nga nna, myit n-pyaw la sai Sara Shan gaw, dai shara kaw nna aga-tsi sha yup-ra de nhtang wa mat nu ai.

Shia yup shara de nhtang du wa ai hpang, Sara Shan gaw shana tup n-yup lu nga sai. Shani tup mu da ai shing-ran ni wa, shi hpe zing-ri nga ai: “Law la ai nye a Chyurum ni wa, n-chye n-chyang ai majaw, a-ngawk ai ningsin gata hta naw masawp rawng taw nga ma ai. Aten gadun laman hta gaw, gadai wa lu galai shai kau ya lu na rai kun? Shanhte hpe sharin sharai ya ai masha n-nga ai majaw rai nga ai!” nga nna, mahtai lu la ai kaw nna gaw, Lungshon Sam Htusi-Du Do Yung-an hpe ndum shami mara jo mayu wa nu ai: “Mung-Up Du ni gaw tinang Ginra na Mung-masha ni a galaw lu galaw sha na lam hte, hpaji ningli madang hpe shatsaw sharawt ya na lit nga ai! Ndai shara hpe Uphkang nga ai Sam Htusi-Du ni gaw Jinghpaw Wunpawng Myusha ni hpe n yu, n gawn, n sharing ya ai hta lai nna, anhte tinang laika sharin Jawng hpaw la na matu pyi kumhpaw kumhpa naw wa sak jo ra nga ai nre ni!”

Yuptung hpa-wang ten du mat wa sai raitim, myit law nga sai Sara Shan gaw n yup lu nga ai. Shi myit law ai lam gaw Masha yawng be ma sai aten hta, masha langai chyu sha bran nga ai zawn hkam sha yak nga ai. Ma-tse ai Dusat ni ni-gahtep sa wa ai aten hta, yup pyaw nga ma ai manang ni hpe nlu jasu sharawt dat rai myit-htum myit gahpra nga ai zawn nan nga nga ai.

“Karai Wa e, Amyu shagu yawng gaw dip hkrum, roi rip hkrum ai lam hpe hkru hkrat ngut ai hpang e sha, rawt galu kaba wa lu shangun na re ni? Ngai langai chyu sha hpa galaw lu na rai ta? Jawng gade daram bai hpaw jat la nna, aten gade daram shama ai hpang e she, anhte amyu ting hpe lu jasu sharawt la lu na kun i?....”nga nna myit law myit pu nga lit dai.

Dai shana kaw nna, Sara Shan a Tinang Myusha ni hpe tsora let ang nga sai Labau Lit hpe shakut gun hpai mayu ai Masin Salum gaw, shia Dinggyeng Akyu ara a matu sha gaw n gumlawt sana rai nga ai!

“Karai Wa ngai hpe Jinghpaw Wunpawng Masha Langai shabyin shatai let ngai hpe mu shangun, dum shangun sai re majaw, Amyu ting hpe jasu jahprang sharawt la na lit jo da ai rai sam sai. Chyurum manang ni law law hte chyawm shakut lu ai rai yang, lani mi na aten hta, anhte Amyu ndai gaw kaga amyu ni e hkungga ging ai amyu langai mi byin tai wa lu na ra ai! Karai Kasang kaw nna lajang da ya ai lam nan rai nga ai!” nga nna, myit hpe bai sharai la lu sai Sara Shan gaw, myit lawm hkum lawm ai hte Karai Kasang hpang de aten na na Kyu Hpyi ai. Dai shana shi gara ten hta yup malap mat wa ai hpe pyi ndum mat sai.

Hpang jahpawt Jan pru wa ai aten hta, Saiwan Mahkup ni yat yat sha hproi ga-mawng mat ma wa ai zawn, Sara Shan shawng shana na myit-law myit hki litli ai lam ni mung hkoi mat wa sai. shi lam hkawm nga let shana mu da ai Yupmang a lachyum hpe htai la ma-gang, myit pyaw wa magang rai, shi a myit htoi san wa nu ai.

Yupmang chye mu ai ni a matu gaw: “Myithtum lam ngu ai hte tsan-gang nga ma ai.”

Sara Shan gaw yupmang chye mu let, teng sha nan byin shatup wa ai lam hpe mu dep lu ai Kam hpa-wang kaja ai masha langai mi mung rai nga ai.

Shi Kongshan de nhtang du wa ai hpang, Duwa Seng Naw-hkam hte shi a manang kaja ni hpe, Kyin-ying kaw wa mu ai dai Yupmang Shing-ran hpe wa tsun dan wu ai. Dai shana na Sara Shan mu ai Yupmang gaw:

“Ngai maling langai de shang sa wa yang, Hpun Gaji Langai mi hpe grup yin na hpun kaba ni e shinggrup ga-up da nga ai. Jan nhkra ai majaw dai hpun gaji gaw amyu grai kaja ai hpun hpan mi raitim, kaba wa lu na  lam n mu nga ai. Ngai Nhtu langai hte dai grup yin na hpun kaba ni a lakung lakying nkau ni hpe kran kau ya let, dai hpun gaji hkum hta noi gyit-hkang da nga ai hpun numru ni hpe gadoi di kau ya ai. Dai shaloi Jan a shingkang gaw dai hpun gaji kaw htoi hkra lu nna, dai hpun mung kaba wa nga sai. Ngai hkawm mat wa na shaloi bai nhtang gayin yu dat yang, mi na dai Hpun Gaji gaw shi makau grup yin na hpun kaba ni hte ganoi maren rai hkra kaba wa nga sai.”

Dai Yupmang Shing-ran hpe Sara Shan tinang nan htai shapro la lu ai lachyum gaw: “Anhte Jinghpaw Wunpawng Amyu ni gaw dai Yupmang hta na Hpun Gaji hpa, anhte a grup yin na Myen, Sam Amyu kaba ni (Dai aten hta ,Miwa Amyu gaw Amyu Kaba raitim, shanhte a Mungdan hpe pyi Komintang Prat kaw nna she bai Uphkang wa lu ma ai hte Sakhkung Mungdaw de shang wa ai Miwa Amyu ni hpe Jinghpaw Wunpawng Du ni e hkap makawp maga la ma ai rai nna, Miwa Amyu ni Dip Up ai lam hpe nmu nga ai.) e gan dagup da ai majaw, gaji gadun let n kaba wa lu nga ai! Rai timung, aten gade n na yang Karai Kasang gaw dai Hpun Gaji hpe Up-dagup da ai hpun kaba ni a lakung lakying ni hpe kahtam kran daw kau na ra ai. Dai aten hta, anhte Jinghpaw Wunpawng Amyu ni mung grup yin na Amyu Kaba ni hte maren sha galu kaba wa lu na matu lam hkrang wa lu na ra ai. Anhte mungkan Shinggyim myi hte yu yang n-mai byin na zawn nawn ai lam ni hpe, Hpan Wa Madu kaw nna gaw aloi sha shabyin ya lu na ra ai! Karai Wa jo ya sai Yupmang Shing-ran re majaw gaw, anhte a myi hte nan hkap mu lu na ra ai. Hpamajaw nga yang, yupmang hta ngai bai nhtang yu dat ai shaloi, dai Hpun Gaji gaw maling gata na hpun kaba ni hte ganoi maren sha kaba wa sai rai nga ai!”

Sara Shan mu da sai Jinghpaw Wunpawng Hpun Gaji a Yupmang dai gaw, shi a myit hta tinang a Wunpawng Amyu hpe tsora ai hta n-ga, Jinghpaw Wunpawng Amyu ni gaw lani mi na aten hta, teng teng sha galu kaba wa lu na lam hpe shakut la lu na hpe myit n-gun lu la nga let, tinang amyu a matu, Magam bungli lama ma shakut galaw sa wa na matu myit dodan jahkrat da wa sai majaw mung rai nga ai.

Sara Shan shi mu da ai Jinghpaw Wunpawng Amyu ni galu kaba wa lu na hpe ra sharawng nga ai dai Yupmang Shing-ran hte Sam Htusi-Du jo dat ai Donghkon hte yep rai, Kongshan Jong Kawng hta wa sharawt da nu ai.