土耳其语复合动词

标签:
土耳其语动词复合动词fiil语法 |
分类: 学习散记 |
土耳其的“恶魔之眼”(kem
gözler或nazar)
(不仅仅在土耳其,世界上许多地方都有类似的东西)
土耳其语中有几个特殊的动词可以和其他动词相应形式连用构成复合动词(birleşik fiil或bileşik
fiil)。
1、bilmek(术语称作yeterlik fiili“能动动词”)
本意是“知道,懂得”,作为复合动词的一部分与主要动词连写,表示“能够”、“许可”、“请求”、“可能”等意义。结构是主要动词的词干为辅音时加-a/-e再加bilmek,为元音时加-ya/-ye再加bilmek。-bil-不受元音和谐制约不改变形态。
konuşmak说-konuşa-konuşabilmek 能说
görmek看-göre-görebilmek能看
anlamak明白-anla-anlayabilmek 能明白
söylemek说-söyle-söyleyebilmek 能说
Bu güç işin
altından sadece siz kalkabilirsiniz.
这件困难的工作只有您能够胜任。
Türkçeyi
anlayabilirim fakat konuşamam.
我懂土耳其语但是不会说。
Meram ederseniz bu
işte de başarıya ulaşabilirsin.
只要你们想干,这件事你们也能干成。
Bana bir battaniye
ve yastık daha verebilir misiniz?
您能再给我一条毯子和一个枕头吗?
Pencerenin önünde
oturma, cereyandan üşütebilirsin.
别坐在窗前,会吹着凉的。
Dağ başında gece
yarısı beni kim görmek isteyebilir?
三更半夜的,在这穷乡僻壤,有谁能想见我呢?
否定式有两种形式,意义略有差别。
O toplantıya
katılmayabilir.
他可能不参加会议了。(猜测主观上不愿意)
O toplantıya
katılamayabilir.
他可能参加不了会议了。(猜测主观上愿意但是有客观原因也许不能)
2、vermek(术语称tezlik
fiili“迅捷动词”)
作为复合动词的一部分与主要动词连写,表示“快做某事,马上做某事”。结构是主要动词词干为辅音时加-ı/-i/-u/-ü再加vermek,词干为元音时加-yı/-yi再加vermek。
yazmak写-yazı-yazıvermek 马上写
gitmek去-gidi-gidivermek 马上去
konuşmak说-konuşu-konuşuvermek 马上说
düşmek掉落-düşü-düşüvermek 马上掉落
atlamak跳越-atlayı-atlayıvermek 马上跳越
söylemek说-söyleyi-söyleyivermek 马上说
Kurbağa hızla
uzattığı dili ile sineği yakalayıverdi.
青蛙快速吐出舌头逮住了苍蝇。
Çocuk, annesini
görünce yanına koşuverdi.
孩子一看见妈妈就赶快跑了过去。
Çocuğa bakıver,
acaba nereye gitti?
你快去找找孩子,他能去哪儿呢?
Daha ilk
görüşmemizde kendisiyle bağdaşıverdik.
初次见面我们很快就和他混熟了。
Bir solukta tepeye
tırmanıverdi.
他一口气爬到了山顶。
否定词缀-ma/-me可以加在主要动词词干上,也可以加在ver上,意义有所不同。
gülüvermemek
没有马上笑
gülmeyivermek
马上不笑
3、durmak/kalmak(术语称süreklik fiili“持续动词”)
durmak本意是“停止”,kalmak是“保持,留下”的意思。它们与主要动词构成复合动词时意为“持续进行某个动作或者保持某个状态”,前者主要表示动态动作的持续,而后者表示静态状态的延续。构成方式是主要动词词干辅音结尾者加-e/-a再加durmak/kalmak,元音结尾的词干加-ye/-ya再加durmak/kalmak。一些语法书将gelmek和koymak也纳入其中。
ağlamak哭-ağlaya-ağlayadurmak 一直哭
sürmek持续-süre-süregelmek 一直持续
donmak发呆-dona-donakalmak 呆住了
bakmak看-baka-bakakalmak 一直看
Onlar beni kapana
koyacaklarını sanadursunlar.
他们一直以为我会上他们的圈套。
Babam, kuvvetli
bir darbe yemiş gibi şaşkın, boş gözlerle
bakakaldı.
爸爸像受了沉重的一击,目光呆滞。
4、yazmak(术语称yaklaşma fiili“几近动词”)
作为复合动词的一部分表示“几乎,差点”的意思。结构是主要动词的词干为辅音时加-a/-e再加yazmak,为元音时加-ya/-ye再加yazmak。
kırmak打破-kıra-kırayazmak 差点打破
ağlamak哭-ağlaya-ağlayayazmak 差点哭
Kaldırımda
yürürken düşeyazdım.
我在路上走着差点摔倒。
Heyecandan kalbim
durayazdı.
我兴奋得心脏都快停止了。