加载中…
个人资料
  • 博客等级:
  • 博客积分:
  • 博客访问:
  • 关注人气:
  • 获赠金笔:0支
  • 赠出金笔:0支
  • 荣誉徽章:
正文 字体大小:

苏格兰盖尔语简明语法

(2014-04-27 21:49:57)
标签:

凯尔特

苏格兰

英国

语言

语法

分类: 语林迷踪
1.语言简介
苏格兰盖尔语(原:Gàidhlig,英:Scottish Gaelic)属印欧语系凯尔特语族海岛凯尔特语支,同支的语言有爱尔兰语(Gaeilge)和马恩语(Gaelg)。以下简称“盖尔语”。
盖尔语与爱尔兰语很相似,两者在一定程度上可以互通,基本词汇中有很多词相似或相同,如:

盖尔语    爱尔兰语    汉语
beathach    beithíoch 动物
saighead    saighead 箭
tuagh    tua    斧子
leapaidh    leaba    
eun    éan    
leabhar    leabhar    
cat    cat    
cluas    cluas    
teaghlach    teaghlach    家庭
òr    ór    黄金
loch    loch    

苏格兰盖尔语简明语法

苏格兰梗(Abhag Albannach)

2. 字母和发音
现代盖尔语使用以拉丁字母为基础的文字,字母表中共有18个字母:a, b, c, d, e, f, g, h, i, l, m, n, o, p, r, s, t, u。另有à/aː/, è/ɛː/, ì/iː/, ò/oː/, ù/uː/。由于字母较少,一符多音的现象很普遍,正字与实际读音差别较大,如:th字母组在词末不发音,在两元音之间不发音(cnòthan /kɾɔː.ən/)或念/h/(beatha /pɛhə/),在词首时读/h/或/hj/(glé thiugh /kleː hju/)
与其他凯尔特语一样,盖尔语也有“词首音变”(Initial Mutations),主要有辅音弱化(Lenition)和鼻音化(nasalisation)。
语音弱化在正字上有所反映,规则如下:
非弱化 弱化
bh
ch
dh
fh
gh
mh
ph
sh

例如:
craobh一棵树
chraobh 那棵树

beag小
glè bheag非常小

cànan语言
mo chànan我的语言

3.名词
盖尔语名词有格、定指、数、性等范畴。名词的变格及定指变化中时常伴随各种语音变化。

3.1 定指
盖尔语用定冠词an表示定指,根据名词词首要发生各种音变,简介如下:
-阳性定指
b,f,m,p开头的词前加 am,无音变:am fear男人,am balach男孩,am peann笔
元音开头的词前加 an t-,名词本身无音变:an t-uisge水,an t-airgead钱,an t-ìm黄油
除上述情况外加an,无音变:an cànan语言,an tidsear老师,an loch湖

-阴性定指
b,c,g,m,p开头的词前加a',有音变:a'chailleach(cailleach)老婆婆,a'phìob(pìob)管子,a'Ghàidhlig(Gàidhlig)苏格兰盖尔人
s,sl,sr,sn开头的词前加an t-, 无音变:an t-sùil眼,an t-sràid街,an t-slàinte健康
f开头的词前加an,有音变:an fhaoileag(faoileag)海鸥,an fhuil(fuil)血,an fheòl(feòl)肉
除上述情况外加an,无音变:an deoch饮料,an teanga舌头,an sgoil学校

-复数定指
复数定指不分阳性和阴性,辅音开头的词前一律加na,元音开头者加na t-:na balaich男孩们,na daoine人们,na h-uighean许多蛋,na h-iuchraichean许多钥匙

当名词指一类事物时,常用定冠词。抽象名词常需要加定冠词。

3.2 格
格有主格、属格、与格。主格没有标志,属格有屈折的内部屈折形式,与格主要出现在介词后面,形态有时和主格相同,有时同属格。属格的变化如下:

1)词干音变,仅限于阳性名词:cat-cait猫,balach-balaich男孩,bòrd-bùird桌子
2)词干音变+e,仅限于阴性名词:cluas-cluaise耳,caileag-caileige女孩,cas-coise脚
3)词干加-a,阳性、阴性名词:pìob-pìoba管子,loch-locha湖,fiodh-fiodha木,fuil-fuila血
4)词干省音+-(e)ach,仅限于阴性名词:obair-obrach工作,litir-litreach信
5)无变化,阳性、阴性名词:baile-baile城镇,duine-duine男人,tì-tì茶

其中第1类和第2类最是多见,第5类主要是近代英语借词。

属格主要用于以下四种情况:
1)表示领属关系,类似英语的of结构,也用于合成词
cas a'choin 狗的脚 ad balaich男孩的帽子 ball-basgaid篮球 obair-sgoile学校作业
2)名词位于复合介词后
airson a'bhalaich 给男孩 os cionn an taighe房子上方
3)位于动词不定式之后
a dhùnadh an dorais 关门 a dh'iarraidh a'chait找猫
4)位于现在分词或动名词之后
a'glanadh nam bùird擦桌子 togail-dhealbh照相

属格复数的定冠词较特殊,形态是b,p,f,m开头的词前加nam,其他情况加nan,如:
uinneag-nan uinneagan窗
bodach-nam bodach 老头

4.形容词
盖尔语的形容词跟名词类似也有数、格的变化。绝大部分形容词作修饰语时放在名词后面,少部分位于名词前(如:deagh好,droch坏,seann老,fior真)。形容词有比较级和最高级。
-作表语
Tha am balach beag. 这男孩个子矮。
Tha na balaich beag. 这些男孩个子矮。

-作修饰语
Ian beag小约翰,cat mòr大猫,cearc bhàn白色的鸡
seann chù老狗, droch shìde坏天气, deagh thidsear好老师

上述两者同时出现时,如:Tha am balach bheag eireachdail. 小男孩帅气。

形容词构成比较级时,一部分用“词干音变+e”的结构,一部分则是不规则的,如:
规则:
bàn好-bàine较好
geal白-gile较白
glic聪明-glice较聪明
不规则:
beag小-lugha或bige较小
cumhang窄-cuinge较窄
duilich难-dorra较难
math好-feàrr较好
làidir强-treasa或làidire更强
mòr大-mò或motha更大
olc/dona坏-miosa更坏

最高级通过句法手段表示,没有区别性的形态。

用例:
Tha Iain nas òige na Màiri. 约翰比玛丽年轻。(nas+形容词比较级+na)
'Se Iain as òige den teaghlach. 约翰是家里最小的。(as+形容词比较级+den)
Is e Ruaraidh as òige. 罗瑞是较为年轻的。罗瑞是最年轻的。(准确的意思需要靠上下文判断)

5.数词
基数词(1-10):aon, dà,trì,ceithir,còig,sia,seachd,ochd,naoi,deich
序数词(1st-10th):a chiad, an dàrna, an treas, an ceathramh, an còigeamh, an siathamh, an seachdamh, an t-ochdamh, an naoitheamh, an deaicheamh

6.人称代词
-普通形式:
我 mi
你 thu(普通)/sibh(尊敬)
他 e
她 i
我们 sinn
你们 sibh
他们 iad

普通形式用于动词后,如:
Tha mi sgìth. 我累了。
Chan eil sinn a'dol ann. 我们将不去。
Cha robh iad aig an taigh. 他们那时不在家。

-强调形式:
我 mise
你 thusa(tusa)
他 esan
她 ise
我们 sinne
你们 sibhse
他们 iadsan

强调形式为普通形式的加强,用例:
Cha bhae mise thu. 我不会阻止你。
Bha na daoine mòran na bu bhochda na bha sinne. 那些人可比我们穷得多。
An dara cuid thusa no mise. 既不是你也不是我。

-与介词结合的形式
同其他凯尔特语族的语言一样,盖尔语的人称代词与一些介词结合时有特殊的变化。如:
介词    我    你    他    她    我们    你们    他们
aig在    agam    agad    aige    aice    agiann    agaibh    aca
air在上    orm    ort    air    oirre    oirnn    oirbh    orra
ann在内    annam    annad    ann    innte    annainn    annaibh    annta
às出    asam    asad    às    aiste    asainn    asaibh    asta
bho从    bhuam    bhuait/bhuat    bhuaithe    bhuaipe    bhuainn    bhuaibh    bhuapa
o从    uam    uait/uat    uaithe    uaipe    uainn    uaibh    uapa
do至    dhomh    dhuit/dhut    dha    dhi    dhuinn    dhuibh    dhaibh(非弱化形式已不用)
le和    leam    leat    leis    leatha    leinn    leibh    leotha/leò
mu关于    umam    umad    uime    uimpe    umainn    umaibh    umpa
thar过    tharam    tharad    thairis    thairt    tharainn    tharaibh    tharta

介词与人称代词的结合形式在盖尔语中很常用,一些常用表达中就有,比如:
某人有某物:tha+某物+aig+人称代词(字面意思:某物在某人处)
Tha càr agam. 我有辆车。
Tha airgead aca. 他们有钱。

-物主代词
用在辅音开头的词前
1sg mo
2sg do
3sg(阳性) a
3sg(阴性) a
1pl ar
2pl ur
3pl an/am

用在元音及f+元音开头的词前
1sg m'
2sg d'/t'
3sg(阳性) a
3sg(阴性) a h-
1pl ar n-
2pl ur n-
3pl an/am

用例:
m'athair 我的父亲 d'athair 你的父亲 a athair他的父亲 a h-athair她的父亲 ar n-athair我们的父亲 ur n-athair你们的父亲 an athair他们的父亲

若名词带有定冠词,领属关系用介词aig加人称代词表示,如:an cù agad你的狗,an leabhar aige他的书,an t-airgead aice她的钱。

7. 动词
1)现在时:盖尔语动词没有独立的现在时形式,通过系动词tha加定指的动名词构成。
盖尔语动名词的构成形式如下:
a)词干+-adh:leugh-leughadh读,sgrìobh-sgrìobhadh写,geàrr-gearradh切
b)词干+-(a)inn/sinn/tinn:faic-faicinn看,faigh-faighinn得到,feuch-feuchainn试
c)词干+-ail/tail:gabh-gabhail拿,fàg-fàgail离开,cum-cumail保持
d)词干+-achadh:smaoinich-smaoineachadh思考,lag-lagachadh削弱
e)词干+-e:ith-ithe吃,laigh-laighe躺,suidh-suidhe坐
f)无变化:seinn-seinn唱,òl-òl喝,falbh-falbh离去
g)其他形式:iarr-iarraith想要,fuirich-fuireach生活,fairich-faireachdainn感觉
h)不规则(异干互补):rach-dol去,thig-tighinn来,abair-ràdh说

现在时用例:
Tha mi a'cluinntinn ceòl brèagha. 我在听美妙的乐曲。
Chan eil mi a'faicinn sìon. 我什么都没看见。(cha(n)是否定词)
A bheil thu a'tuigsinn Gàidhlig? 你懂盖尔语吗?(a bheil是系动词bi的现在时疑问式)
A bheil Seumas fluich? Nach eil e tinn? 詹姆斯被淋湿了吗?他没生病吗?(nach eil是chan eil的否定式)

2)过去时:动词的独立式加人称
所谓动词独立式就是将将词干的辅音弱化,如:
brist-bhrist打破
dùin-dhùin关闭
ceannaich-cheannaich买
gabh-ghabh唱
coisich-choisich走出
bruidhinn-bhruidhinn说
leugh-leugh读
innis-dh'innis告诉
fón-dh'fhón打电话

过去时用例:
Dh'ionnsaich iad a'Ghàidhlig. 他们学了盖尔语。
Bhuail an t-itealan mullach an togalaich. 飞机撞上了楼顶。
Leugh Domhnall an leabhar. 唐纳德读了这本书。
nuair bha mi òg 我年轻的时候

3)将来时:动词词干加-aidh/idh,如:
buail-buailidh敲击
breab-breabiadh踢
òl-òlaidh喝
nochd-nochdaich出现
freagair-freagraidh回答
foghainn-foghnaidh满足
coisinn-coisnidh赢得

将来时用例:
Coimheadaidh mi dol fodha na grèine. 我将观看落日。
Fairtlichidh sinn air an nàmhaid. 我们将打败敌军。
Dùinidh mi leabhar math a-nochd. 今晚我将读一本好书。

4) 虚拟式:弱变化的动词词干+-adh+(人称),第一人称单数和复数的人称与动词融为一体,其他人称与动词不融合。
变化列举:
òl喝
dh'òlainn
dh'òladh tu
dh'òladh e
dh'òladh i
dh'òlamaid
dh'òladh sibh
dh'òladh iad

虚拟式用例:
Rachainn a Ghlaschu nan digeadh Anna comha rium. 如果安娜和我一起来的话我就去格拉斯哥。
Bhiodh e fada na b'fheàrr. 这可能会要很多。(bhiodh e是bi的虚拟式形式)
Bheireadh e cho fada a'slubhal ann. 去那里旅行可能要花很长的时间。
Ghabhainn balgam tì. 我想喝杯茶。
Thuirt iad gun tigeadh iad air ais an ath bhliadhna. 他们说过明年可能会返回。

8. 其他惯用表达
-从不,永远:gu bràch
Chan òl mi lionn gu bràch a-rithist. 我再也不喝啤酒了。
Mairidh sin gu bràch. 直到永远。

-经常:is àbhaist do
Is àbhaist do Sheumas a bhith a'seinn. 詹姆斯经常唱歌。
Is àbhaist dhomh a bhith a'dol a dh'Eirinn as t-samhradh. 夏天我常去爱尔兰。
Chan àbhaist do Mhórag a bhith a'smocadh. 莫拉格不经常抽烟。

-被动语态
1)rach去+主语+a+动名词
Chaidh an doras a dhùnadh. 门被关上了。(chaidh是rach的过去时)
Chaidh a'chaora a leagail le càr. 羊被车撞到了。
2)动词无人称形式
Dhùineadh an doras. 门被关上了。

0

阅读 收藏 喜欢 打印举报/Report
  

新浪BLOG意见反馈留言板 欢迎批评指正

新浪简介 | About Sina | 广告服务 | 联系我们 | 招聘信息 | 网站律师 | SINA English | 产品答疑

新浪公司 版权所有