标签:
布依文布依语布依族语言教程 |
分类: 布依语·布依文 |
第十六课力嘎撑天(短文)
Koq Xibngih
Legjax Xeengs Mbenl
Xeeuhgoons, mbenl riangz ndanl dungx liez leeux jaec, gahlix saaml xigt saaml xoons saangl, jongswenz gueh maz duy miz ngaaih. Legjax ndaangl ganc reengz laaux, lamcsaml xeengshaail mbenl ndanl, weiq wenzbeangz jeec naanh. Dacjongs xih dungxriangz baangl deel dez mbenl xeengs bail genz lix gucfaanh gucxianl gucbas gucxibguc xiangh saangl. Dez ndanl damh baillac lix gucfaanh gucxianl gucbas gucxibguc xiangh lag. Deel laaul mbenl miz manh, xih logt yeeuc ndaanglgaus bail dingsxos, yeeuc deel xih biansbanz ndaaulndis riml leeux genzmbenl; deel youq dez soongl dal weenl xos genzmbenl. Xih biansbanz danglngonz riangz roonghndianl. Legjax yungh reengz xeengs mbenl, degtxel xih biansbanz rumz, dogt haanh xih biansbanz wenl, qyabt dal biansbanz qyabt byac, ail xih bians banz byacraiz, ganljauc biansbanz dahhaaic, beahhaanh biansbanz weac. Gvaslangl, Legjax yinyweiq xeengs mbenl naais laail xih daail bai, leeux ndaangl deel youq biandbanz bol dah faix haz, duezmbinl duezbyaaic yaangzyaangz yianghyiangh. Xaiznix gvaslangl, bozwenz lengcndaix xiezmaaic gueh yaangzmaz, gueh hoongl gueh meeuz, lixgenl lix danc, xih leeux jolmbaais Legjax xeengs mbenl gongyminf laaux.
生词和词组
1、Legjax 力嘎(人名)
2、xeengs 撑
3、mbenl 天
4、ndanl 地
5、liez
6、xigt 尺
7、xoons 寸
8、saangl 高
9、maz 什么
10、ganc 健壮
11、lamcsaml 决心
12、jeec解除
13、naanh 困难
14、dacjongs 大家,群众
15、dungxriangz互相,一起
16、baangl 帮助
17、xiangh 丈
18、damh 踏下
19、manh 稳当
20、dingsxos 钉着
21、biansbanz 变成
22、ndaaulndis 星星
23、riml 满
24、roonghndianl 月亮
25、degtxel 喘气
26、dogt 落,滴
27、haanh 汗
28、wenl 雨
29、qyabtdal 眨眼
30、qyabtbyac 闪电
31、ail 咳嗽
32、byacraiz 雷鸣,打雷
33、ganljauc 头巾
34、dahhaaic 银河
35、beahhaanh 汗衫
36、naais劳累
37、duezmbinl 飞禽
38、duezbyaaic 走兽
39、yaangzyaangz yianghyingh 各种各样
40、bozwenz 人们
41、xiezmaaic 随便,任意
42、gongyminf 功名,功劳
语法注解
补充式和主谓式合成词的构成方法
1.补充式
补充式合成词由两个部分组成,后者对前者起补充说明的作用。其中补充成分有些是由表示趋向的动词充当,有些是由名词充当。例如:
daausmal
回来
返回来
heencjiml
金黄
黄
2.主谓式
组成主谓式合成词的两个部分都能单独运用,前者通常是名词性的,后者通常为动词性或形容词性的,后者是对前者的陈述或说明前者的状态。组合在一起后,其意义有所引申或转化。例如:
basnagt
寡言、嘴笨
嘴重
ndaanglmbaul
身体灵便
dalbemh
盲人
眼
练习题
1、熟读本课课文。
2、拼读下列四字格
(1)bas dinc linx
goml
(2)nac ndingl nyinz
geh
(3)ramx henc zuez
saangl
(4)miz saangl miz
dams
(5)miz dangx miz
duanh
(6)miz saangc miz
ningl
(7)saaml baaih sis
mianh
(8)lix genl lix
danc
(9)dungx lumc dungx
saauh
(10)banz xianl banz
faanh
(11)daangs yaangz daangs
yiangh
(12)aangsyaangz
aangsyaangh.
附:课文译文
第十六课
从前,天和地离得非常近,只有三尺三寸高,人们做什么事都不方便,力嘎身强力壮,决心要把天地撑开,为人们解难。大家便一起帮他把天撑上去九万九千九百丈高,把地踏下去九万九千九百九十九丈深。他怕天不稳,便拨下自己的牙齿把它钉住,他的牙齿就变成了满天的星斗;他又把两只眼睛挂在天上,就便成了太阳和月亮。力嘎用力撑天,喘气变成了风,流的汗变成了雨,眨眼变成了闪电,咳嗽变成雷鸣,头巾变成银河,汗衫变成了云彩。后来,力嘎因为撑天太累就死去了,全身又变成山、河、树、草、飞禽、走兽等各种东西。从此以后,人们就可以随便做什么都行了。干活种庄稼,有吃有穿,这些都全仗着力嘎撑天的功劳。