加载中…
个人资料
  • 博客等级:
  • 博客积分:
  • 博客访问:
  • 关注人气:
  • 获赠金笔:0支
  • 赠出金笔:0支
  • 荣誉徽章:
正文 字体大小:

布依语基础教程(中编)第三课 时间(会话)

(2007-05-04 11:37:44)
标签:

布依语

布依文

教程

语音

分类: 布依语·布依文
布依语基础教程(中编)

第三课  时间(会话)

文/选自王伟、周国炎《布依语基础教程》 语音/布依之子

Koq Dazsaaml

 Xezngonz

 

Hams:  Bil ndeeul lix jiclaail ndianl? Baaix ndianl yianghlaez nauz?

Haanl:  Bil ndeeul lix xibngih ndianl: ndianlxiangl, ndianlngih, ndianlsaaml, ndianlsis, ndianlhac, ndianlrogt, ndianlxadt, ndianlbeedt, ndianlguc, ndianlxib, ndianlidt, ndianllaab. Ndianlsaaml dangz ndianlxib youq raizgueh: saamlnguad, sisguad, hacnguad, rogtnguad, xadtnguad, beedtnguad, gucnguad, xibnguad.

Hams:  Ndianl ndeeul lix jiclaail ngonz? Daangs ngonz yianghlaez nauz?

Haanl:  Yinylif ndianl laaux saamlxib ngonz, ndianl nis ngihxibguc ngonz, dais gogt dangz byaail raizgueh: xolidt, xolngih, xolsaaml, xolsis, xolhac, xolrogt, xolxadt, xolbeedt, xolguc, xolxib, ngonzxibidt, ngonzxibngih, ngonzxib- saaml, ngonzxibsis, ngonzxibhac, ngonzxibrogt, ngonzxibxadt, ngonzxib- beedt, ngonzxibguc, ngonzngihxib, ngonzngihidt, ngonzngihngih, ngonz- ngihsaaml, ngonzngihsis, ngonzngihhac, ngonzngihrogt, ngonzngihxadt, ngonzngihbeedt, ngonzngihguc, ngonzsaamlxib.

Hams:  Ngonz ndeeul lix jiclaail xez? Daangs xez yianghlaez nauz?

课文朗读:

   

 

Haanl:  Ngonz ndeeul lix xibngih xez: xezxaec, xezbyauc, xeznyanz, xezmauc, xezxiz, xezsec, xezsax, xezfad, xezsanl, xezrux, xezsadt, xezgaex.

Hams:  Xez ndeeul lix jic diamcxuangl? Ngonz ndeeul bajlianf lix jiclaail diamcxuangl?

Haanl:  Xez ndeeul lix soongl diamcxuangl, ngonz ndeeul lix ngihxibsis diamc xuangl.

Hams:  Diamcxuangl ndeeul lix jiclaail fanlxuangl? Fanlxuangl ndeeul lix jiclaail miaoj.

Haanl:  Diamcxuangl ndeeul lix rogtxib fanlxuangl, fanlxuangl ndeeul lix rogtxib miaoj.

课文朗读:


  课文朗读

 

 

生词和词组

 


1、bil 年

2、ndianl 月

3、baaix 每

4、yianghlaez 怎样

5、nauz 说

6、xibngih 十二

7、ndianlxiangl 正月

8、ndianlngih 二月

9、ndianlsaaml (saamlnguad) 三月

10、ndianlsis (sisnguad) 四月

11、ndianlhac (hacnguad) 五月

12、ndianlrogt (rogtnguad) 六月

13、ndianlxadt (xadtnguad) 七月

14、ndianbeedt (beedtnguad) 八月

15、ndianlguc (gucnguad) 九月

16、ndianlxib (xibnguad) 十月

17、ndianlidt十一月

18、ndianllaab 十二月

19、yinylif 阴历

20、ndianllaaux 大月

21、saamlxib 三十

22、ndianlnis 小月

23、ngihxibguc 二十九

24、xolidt 初一

25、xolngih 初二

26、xolsaaml 初三

27、xolsis 初四

28、xolhac 初五

29、xolrogt 初六

30、xolxadt初七

31、xolbeedt 初八

32、xolguc 初九

33、xolxib 初十

34、ngonzxibidt 十一日

35、ngonzxibngih 十二日

36、ngonzxibsaaml 十三日

37、ngonzxibsis 十四日

38、ngonzxibhac 十五日

39、ngonzxibrogt 十六日

40、ngonzxibxadt 十七日

41、ngonzxibbeedt 十八日

生词朗读(1-41): 

 
 
42、ngonzxibguc 十九日

43、ngonzngihxib 二十日

44、ngonzngihidt二十一日

45、ngonzngihngih 二十二日

46、ngonzngihsaaml 二十三日

47、ngonzngihsis 二十四日

48、ngonzngihhac 二十五日

49、ngonzngihrogt 二十六日

50、ngonzngihxadt 二十七日

51、ngonzngihbeedt 二十八日

52、ngonzngihguc 二十九日

53、ngonzsaamlxib 三十日

54、xez 时辰

55、xezxaec 子时

56、xezbyauc 丑时

57、xeznyanz 寅时

58、xezmauc 卯时

59、xezxiz 辰时

60、xezsec 巳时

61、xezsax 午时

62、xezfad 未时

63、xezsanl 申时

64、xezrux 酉时

65、xezsadt 戍时

66、xezgaex 亥时

67、diamcxuangl 点钟

68、bajlianf 一共

69、ngihxibsis 二十四

70、fanlxuangl 分钟

71、miaoj 秒

72、rogtxib 六十


  生词朗读(42-72)
 

语法注解

动词的特点(上)

 

布依语动词有如下特点:

1.动词后面一般可以带宾语和补语,例如:

带宾语:raaiz sel(写字)                          gueh hongl(干活)

        写  字                                      做  活儿

带补语:gueh ndaix leeux(做得好)  nauz soongl daaus(说两次)

         做   得    完               说    两    

2.动词可以受副词的修饰;副词的位置不固定,有的在动词之前,有的在动词之后。例如:

miz neenh(不看)                  xaaux genl(刚吃)

不   看                              刚 

nauz goons(先说)                raaiz deeml(再写)

 说  先                             写   

3.动词还能受形容词的修饰。例如:

ndil genl(好吃)                     ganx gaangc(喜欢说话)

好  吃                                  勤 

qyas raaiz(难写)                  jigt gueh(懒做)

 难写                            懒 

4.动词可以重叠,主要重叠方式为AA式,表示尝试态。此外还有AABB、ABAB、ABAC等方式,分别表达多种意思。例如:

ndiabtndiabt(想想)                      byaaicbyaaic(走走)

bailbail malmal(来来往往)                 hauchauc osos(进进出出)

nauzbail nauzbail(不断地说下去)

genlxos genlxos(吃着吃着)         nauzbail nauzmal(说来说去)

ndiabtbail ndiabtmal(想来想去)

5.重叠动词之后可以加baizndeeul(一次),表示试行或动作行为的短暂。例如:

byaaicbyaaic baizndeeul(走一走)

走   走    次 

ndiabtndiabt baizndeeul(想一想)

想    想   次 


每课一谚:

Genl haux hams naz

Genl byal hams dah

吃饭靠种田,吃鱼靠下河。


练习题

一、熟读课文,并记住日期的表示法。

二、回答问题。

1.      Bil ndeeul lix jiclaail ndianl?

2.      Ndianl ndeeul lix jiclaail ngonz?

3.      Ngonz ndeeul lix jiclaail xez?

4.      Xez ndeeul lix jic diamcxuangl?

5.      Ngonz ndeeul bajlianf lix jic diamcxuangl?

6.      Yinylif ndianl laaux lix jiclaail ngonz?

三、记住时辰的表示法。


附课文译文:

第三课  时间(会话)

问:一年有多少月,每月如何说?

答:一年有十二月:正月、二月、三月、四月、五月、六月、七月、八月、九月、十月、十一月(冬月)、腊月。三月到十月又叫做:三月份、四月份、五月份、六月份、七月份、八月份、九月份、十月份。

问:一月有多少天(日),各天怎样说?

答:阴历大月三十天,小月二十九天,从头到尾叫做:初一、初二、初三、初四、初五、初六、初七、初八、初九、初十、十一日、十二日、十三日、十四日、十五日、十六日、十七日、十八日、十九日、二十日、二十一日、二十二日、二十三日、二十四日、二十五日、二十六日、二十七日、二十八日、二十九日、三十日。

问:一天有多少时辰?各个时辰怎样计?

答:一天有十二时辰:子时、丑时、寅时、卯时、辰时、巳时、午时、末时、申时、酉时、时、亥时。

问:一个时辰有几点钟(小时)?一天总共有多少小时?

答:一个时辰有两小时,一天有二十四小时。

问:一个小时有多少分钟?一分钟有多少秒?

答:一个钟头(小时)有六十分钟,一分钟有六十秒。


如果上述音频有时不能正常连接或播放,请到这里播放或下载:http://hw266.woku.com/audio/index.html

0

阅读 收藏 喜欢 打印举报/Report
  

新浪BLOG意见反馈留言板 欢迎批评指正

新浪简介 | About Sina | 广告服务 | 联系我们 | 招聘信息 | 网站律师 | SINA English | 产品答疑

新浪公司 版权所有